کد مطلب:95283 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:169
تفاوت موعظه و حكمت در اینست كه حكمت تعلیم است و [صفحه 207] موعظه تذكار، حكمت برای آگاهی است و موعظه برای بیداری، حكمت مبارزه با جهل است و موعظه مبارزه با غفلت، سر و كار حكمت با عقل و فكر است و سر و كار موعظه با دل و عاطفه، حكمت یاد می دهد و موعظه یادآوری می كند، حكمت بر موجودی ذهنی می افزاید و موعظه ذهن را برای بهره برداری از موجودی خود آماده می سازد، حكمت چراغ است و موعظه باز كردن چشم است برای دیدن، حكمت برای اندیشیدن است و موعظه برای به خود آمدن، حكمت زبان عقل است و موعظه پیام روح، از اینرو شخصیت گوینده در موعظه نقش اساسی دارد، بر خلاف حكمت. در حكمت روحها بیگانه وار با هم سخن می گویند و در موعظه حالتی شبیه جریان برق كه یك طرف آن گوینده است، و طرف دیگر شنونده به وجود می آید و از این رو در اینگونه از سخن است كه «اگر از جان برون آید نشیند لاجرم بر دل»، و گرنه از گوش شنونده تجاوز نمی كند. درباره سخنان موعظه ای گفته شده است: «الكلام اذا خرج من القلب دخل فی القلب و اذا خرج من اللسان لم یتجاوز الاذان» سخن اگر از دل برون آید و پیام روح باشد در دل نفوذ می كند اما اگر پیام روح نباشد و صرفا صنعت لفظی باشد از گوشها آنطرفتر نمی رود.
وعظ، همچنانكه در قرآن كریم آمده است یكی از طرق سه گانه دعوت (حكمت، موعظه، مجادله به نحو احسن) است.
صفحه 207.